By
Lương Trainer
/ 23/10/2017
Xin chào bạn, tôi Lương Trainer đây.
Trong bài chia sẻ tiếp theo ngày hôm nay, tôi sẽ giới thiệu cho bạn toàn bộ các kiến thức về chuyên đề " Một số điểm chung về tiên lượng" để bạn có thể nắm rõ các kiến thức về tiên lượng trong dự toán xây dựng.
Nào chúng ta bắt đầu thôi!
1. Khái niệm Tiên Lượng
- Trước khi xây dựng công trình hoặc một bộ phận của công trình, ta cần phải tính toán được khối lượng của từng công việc cụ thể. Tính trước khối lượng cụ thể của từng công việc được gọi là tính tiên lượng. Vì vậy phải dựa vào các bản vẽ trong hồ sơ thiết kế và các chỉ dẫn kỹ thuật do thiết kế quy định để tính ra tiên lượng công tác xây lắp của công trình.
- Bên thiết kế phải tính đầy đủ, chính xác các khối lượng công tác để lập nên bảng tiên lượng trong hồ sơ dự toán thiết kế.
- Bảng tiên lượng là căn cứ chủ yếu và hết sức quan trọng khi xác định giá trị dự toán xây lắp và dự tính nhu cầu sử dụng vật tư, nhân lực, xe máy thiết bị thi công cho công trình.
- Bên thi công phải kiểm tra kỹ hồ sơ dự toán, bắt đầu là kiểm tra bảng tiên lượng (vì sai sót thiếu chính xác thường ở khâu này) trước khi ký hợp đồng nhận thầu.
- Trong quá trình thi công bên thi công thường xuyên phải tính tiên lượng (từng phần, toàn công trình) theo trình tự thi công để có khối lượng lập kế hoạch tổ chức thi công, giao khoán khối lượng và thanh toán với công nhân, thanh toán khối lượng hoàn thành với bên A.
- Tiên lượng là công tác trung tâm của dự toán, nó là khâu khó khăn, phức tạp tốn nhiều công sức, thời gian và dễ sai sót nhất trong công tác dự toán. Nếu tiên lượng công tác xây lắp xác định không chính xác sẽ dẫn đến sai lệch giá trị dự toán xây lắp của công trình và dự toán sai nhu cầu vật liệu nhân công xe máy thi công phục vụ thi công xây lắp công trình.
2. Một số điều cần chú ý khi tính Tiên Lượng
- A - Đơn Vị Tính
- Mỗi loại công tác khi tính ra khối lượng đều phải tính theo một đơn vị quy định thống nhất như: m³, m², kg, tấn, m, cái... vì định mức về các hao phí và đơn giá chi phí cho mỗi loại công tác xây lắp đều được xây dựng theo đơn vị khối lượng đã quy định thống nhất đó.
- Ví dụ: Định mức hao phí vật liệu, nhân công, máy thi công cho công tác xây tường được xác định cho đơn vị 1 m³ tường xây các loại, vì vậy tính tiên lượng công tác ta phải tính theo đơn vị là m³.
- Đối với công tác trát : Định mức xác định các hao phí cho 1 m² mặt trát, và đơn giá xác định chi phí cho 1 m² mặt trát, vì vậy trong tiên lượng công tác trát phải tính theo m².
- Nhưng đối với công tác trát gờ, phào chỉ thì đơn giá, định mức xác định cho 1 mét dài gờ, phào chỉ. Vì vậy trong tiên lượng ta lại phải xác định theo mét dài gờ, phào.
- Trong trường hợp đối với công tác sản xuất lắp dựng cốt thép thì đơn giá, định mức lại xác định cho một tấn thép vì vậy trong tiên lượng ta lại phải xác định theo đơn vị tấn thép.
- B - Quy Cách
- Quy cách của mỗi loại công tác là bao gồm những yếu tố có ảnh hưởng tới sự hao phí về vật tư, nhân công máy thi công và ảnh hưởng tới giá cả của từng loại công tác đó như:
- Bộ phận công trình: móng, tường, cột ,sàn, dầm, mái...
- Vị trí (mức độ cao ,thấp, ở tầng 1, tầng 2)
- Hình khối, cấu tạo: đơn giản, phức tạp (khó, dễ trong thi công)
- Yêu cầu về kỹ thuật
- Vật liệu xây dựng
- Biện pháp thi công
- Những khối lượng công tác mà có một trong các yếu tố nêu ở trên khác nhau là những khối lượng có quy cách khác nhau. Cùng một loại công tác nhưng các khối lượng có quy cách khác nhau thì phải tính riêng.
- Ví dụ 1: Cùng phải tính tiên lượng cho công tác bê tông, nhưng bê tông tường, cột, bê tông xà, dầm, giằng, cầu thang, mỗi loại đều phải tính riêng.
- Ví dụ 2:
- C - Các bước tiến hành tính tiên lượng
- Khi tính tiên lượng các công tác của một công trình ta cần phải tiến hành theo trình tự sau:
- Nghiên cứu bản vẽ: Nghiên cứu bản vẽ từ toàn thể, đến bộ phận rồi đến chi tiết để hiểu thật rõ bộ phận cần tính. Hiểu sự liên hệ giữa các bộ phận với nhau giúp ta quyết định cách phân tích khối lượng hợp lý, đúng đắn.
- Phân tích khối lượng: Là phân tích các loại công tác thành từng khối lượng để tính toán nhưng cần chú ý phân tích khối lượng phải phù hợp với quy cách đã quy định trong định mức và đơn giá dự toán. Cùng một loại công tác nhưng quy cách khác nhau thì phải tách riêng.
- Hiểu rõ từng bộ phận, quan hệ giữa các bộ phận (hình khối, cấu tạo). Phân tích khối lượng gọn để tính đơn giản, các kiến thức toán học như các công thức tính chu vi, diện tích của hình phẳng, công thức tính thể tích của các khối. Các hình hoặc khối phức tạp, ta có thể chia các hình hoặc khối đó thành các hình hoặc khối đơn giản để tính.
- Tìm kích thước tính toán: Khi phân tích ra các hình hoặc khối ta cần phải tìm các kích thước để tính toán. Kích thước có khi là kích thước ghi trên bản vẽ cũng có khi không phải là kích thước ghi trên bản vẽ. Ta cần phải nắm vững cấu tạo của bộ phận cần tính, quy định về kích thước để xác định cho chính xác.
- Ví dụ: Để tính diện tích trát ngoài của tường mà trong bản vẽ chỉ ghi kích thước từ tim tường vì vậy nếu là tường 220 thì kích thước cần tìm phải là kích thước ghi trên bản vẽ cộng thêm với bề dày của tường 220.
- Tính toán và trình bày kết quả: Sau khi đã phân tích khối lượng hợp lý và đã tìm được kích thước ta tiến hành tính toán và trình bày kết quả. Yêu cầu tính toán phải đơn giản trình bày sao cho dễ kiểm tra. Cần phải chú ý các điểm sau:
- Khi tính phải triệt để lợi dụng cách đặt thừa số chung. Các bộ phận giống nhau , rút thừa số chung cho các bộ phận có kích thước giống nhau để giảm bớt số phép tính.
- Ví dụ: n x (D x R x C) + n: số bộ phận giống nhau + D: chiều dài + R: chiều rộng + C: chiều cao => D1 x R1 x C1 + D2 x R2 x C2 => D ( R1 x C1 + R2 x C2) (nếu D1 = D2) => D R (C1 + C2) (nếu cả D1 = D2; R1 = R2)
- Phải chú ý đến các số liệu có liên quan để dùng tính cho phần sau:
- Ví dụ: + V: là thể tích, S: là diện tích, h: là chiều cao => V2 = S2 x h2 + Nếu S1 = S2 thì S1 có liên quan dùng để tính cho V2 mà không cần tìm lại S2 nữa => khi đó V2 = S2 h2
- Khi tìm kích thước và lập các phép tính ta cần chú ý mỗi phép tính lập ra là 1 dòng ghi vào bảng tiên lượng.
3. Bài tập ví dụ cơ bản
- Ví dụ 1: Tính tiên lượng đào đất bằng thủ công đất cấp II, thành thẳng đứng và bê tông gạch vỡ mác 50 lót móng của hệ thống móng có mặt bằng và mặt cắt như hình sau:
- Bài giải:
- Nghiên cứu bản vẽ: + Xem bản vẽ ta thấy công trình này có 2 loại móng là M1 và M2 + M1 là móng ngang nhà, M1 là 2 móng dọc nhà + Có cùng chiều sâu đào đất là 0,9 m. Lớp bê tông gạch vỡ mác 50 phủ kín đáy móng và dày 200.
- Phân tích khối lượng: + Tất cả 2 loại móng có cùng quy cách, việc phân tích là để tính cho gọn + Phân ra: 4 móng ngang nhà M1 (giống nhau), 2 móng dọc nhà M2 (giống nhau)
- Tìm kích thước tính toán: + Xem trên bản vẽ và phân tích ta có chiều dài các móng như sau: M1: 6,0 - (0,3 + 0,3) = 5,4 m M2: 11,4 + (0,4 + 0,4) = 12,20 m
- Tính toán: + Trong trường hợp mà bê tông gạch vỡ lót móng phủ kín đáy móng như bài này thì diện tích đáy móng là số liệu có liên quan. Vì vậy ở đây khi tính khối lượng đào đất ta không tính ngay ra khối lượng mà nên tính theo 2 bước:
+ Tính ra diện tích cần đào rồi mới tính ra khối lượng: - Diện tích đào của đáy móng: 4 M1 = 4 (5,4 x 0,8) = 17,28 m² 2 M2 = 2 (12,2 x 0,6) = 14,64 m² Cộng 31,92 m² (A) - Khối lượng đào đất: 31,92 x 0,9 = 28,728 m³ - Khối lượng bê tông gạch vỡ mác 50 (theo diện tích A) 31,92 x 0,2 = 6,384 m³
- Ví dụ 2: Tính tiên lượng bê tông mác 200 đá dăm (1 x 2 cm) cho một dầm sau :
- Bài giải:
- Nghiên cứu bản vẽ: - Dầm có 2 đoạn tiết diện 1-1 và 2-2 - Hai tiết diện có điểm chung bề rộng dầm = 200 - Chiều cao dầm khác nhau: 550 và 350
- Phân tích khối lượng: - Chia dầm làm 2 đoạn: đoạn có chiều cao 550 (1) —> (2) và đoạn có chiều cao 350 (2) —> (3)
- Tính toán: Tìm kích thước + Tính chiều dài của mỗi đoạn: - Đoạn (1) ÷ (2) 7,0 + (0,11 + 0,11) = 7,22 m - Đoạn (2) ÷ (3) 1,8 - 0,11 + 0,11 = 1,80 m + Tính toán khối lượng bê tông: 0,2 [(7,22 x 0,55) + (1,80 x 0,35)] = 0,92 m³
Hi vọng những chia sẻ vừa rồi giúp ích được cho công việc của bạn
P/S: Đừng quên share về tường facbook của bạn để lưu lại những kiến thức này khi cần nhé.